Over hulpeloosheid en Fake News
Hulpeloosheid, machteloosheid. Vaak zijn we ons er niet eens van bewust. In situaties waarin we ons machteloos voelden, staan we nauwelijks stil bij het gevoel zelf, maar zijn we gewend gelijk verklaringen te zoeken. Verklaringen die leiden tot het vinden van een schuldige. Daar komt het door…!
Soms is de aanleiding waarom we ons hulpeloos voelen heel duidelijk, zoals een instortende brug in Italië of beschietingen op onschuldige demonstranten in Nicaragua.
Maar de reacties erop laten zien hoe een dergelijke situatie al snel een grootschalig conflict kan worden dat uit de hand kan lopen. Het begint met beschuldigingen, dan komt de tegenreactie, de emoties lopen op waarbij iedereen naar elkaar wijst, de berichtgeving totaal uiteenloopt en uiteindelijk niemand meer weet wat nog waar is of niet. Is alle informatie die je krijgt nu Fake News of niet? Het roept op zich weer het gevoel van hulpeloosheid en machteloosheid op en … Een vicieuze cirkel waarin we gevangen zitten.
Tot we ons eigen aandeel kunnen zien.
Ons eigen aandeel hoe we beginnen met beschuldigen en uiteindelijk hulpeloos moeten toezien hoe het zo kan ontaarden in dreigen, tot aan grof geweld toe…
Er waren tijden dat onze waarheid zo vanzelfsprekend was dat er geen twijfel mogelijk was. Of leek te zijn. We zaten in ons eigen waarheidsbubbel. We werden soms weliswaar geconfronteerd met andere politieke waarheden, maar dan was het duidelijk dat de andere partij het niet goed zag. De wereld was simpel en overzichtelijk.
Het interessante van de wereld nu – en tegelijk ook het beangstigende – is dat niet alleen de conflicten heftiger worden, gewelddadiger en dichterbij komen, maar ook, vooral… dat onze eigen waarheid soms op losse schroeven komt te staan. De waarheid waar we politiek voor staan, of voor hebben gestaan. Het vertrouwen dat we hadden in een maatschappelijke of politieke beweging of in een leider.
Het confronteert ons met… ja, steeds meer opnieuw machteloosheid en hulpeloosheid. Ook door het Fake News. Want wie of wat kunnen we dan nog wel vertrouwen? En wie zijn we nog als onze waarheid zo onderuit wordt gehaald en verkracht: alsof onze waarheid ‘ook maar een mening is’ en ter zijde wordt geschoven. Als we er niet meer toe doen!
De reactiepatronen hierop zijn legio. Verontwaardiging, woede, het vingerwijzen, de escalatie…
Reactiepatronen waarvan de gevolgen soms vele malen erger zijn dan de oorspronkelijke aanleiding. Het wordt een voorspelbare actie-reactie, het vijanddenken neemt steeds sterkere vormen aan, het fake news brengt steeds meer verwarring… en uiteindelijk hopen we op een sterke vader, die het voor ons oplost omdat we er zelf niet meer uitkomen. Want wij kunnen het niet. De hulpeloosheid, de machteloosheid…
Tot we het kunnen zien. De logica ervan.
Tot we kunnen zien dat we eenvoudigweg niet hebben geleerd om te gaan met het gevoel van machteloosheid en hulpeloosheid. Terwijl, als we er gewoon even met aandacht bij blijven, er iets met het gevoel gebeurt. Dat het ons nieuwe inzichten kan geven. Dat het gewoon wegebt, verdwijnt. Zelfs binnen een kwartier of minder. En in plaats van het beschuldigen en schieten op elkaar, er opeens ruimte kan ontstaan voor andere inspiratie en oplossingen die zomaar opkomen.
Hoe zou het zijn als we kinderen al vroeg zouden leren gewoon te gaan zitten met het gevoel van hulpeloosheid en machteloosheid toe te laten en te merken dat er dan iets mee gebeurt? Een klein wonder dat in onszelf plaatsvindt? Hoe zou het zijn als we dat zelf zouden leren hanteren?
Hoe? Lees mijn boeken. Of neem eens een sessie.
www.sylvia-i-saakes.com
