Dubbele schoonmaak?
Misschien bent u een van die mensen voor wie ik een grote bewondering heb. Mensen bij wie je ieder moment van de dag zomaar kunt binnenvallen omdat ze altijd een opgeruimd en schoon huis hebben. Dit is het ideaalbeeld dat ik nu ook in de coronacrisis probeer te bereiken. Om nu eens systematisch alle kasten, laadjes en de kelder weer eens op te ruimen.
Zo kan de coronacrisis, ondanks alles, ook goede dingen bewerkstelligen. En zelfs nog meer, als we bij deze uiterlijke schoonmaak, ook nog eens bewust kijken HOE we dat eigenlijk doen.
Zo ken ik enkele dierbaren, met lichamelijke beperkingen, bij wie de hulp in de huishouding niet meer komt. Ze zijn het nu zelf aan het doen. Maar, omdat er geen druk achter zit en er toch niemand op bezoek komt, doen ze het op hun gemak. Op hun uiterste gemak. Steeds even zitten als ze moe zijn. Kopje koffie erbij. Uitrusten. Is het vandaag niet, dan morgen.
Het is het principe van de oefeningen die ik geef op mijn cursussen meditatie en bewustzijn. Zoals de zenwalk, om eens bewust te kijken naar hoe je loopt. Je loopt vaak anders als je het druk hebt. Als je bewust op een ontspannen manier loopt, of dingen doet, in contact met jezelf, dan kun je merken dat je soms dingen veel sneller afrondt dan als je jezelf onder druk zet. Dan kun je tevens rust en ruimte in jezelf opmerken. Soms zelfs alsof je letterlijk ‘gedragen’ wordt in wat je doet. Alsof jij het niet doet, maar het via jou gedaan wordt. De flow.
Ik heb het zelf bepaald ook moeten leren. Mijn hemel ja. Ik zat vooral in mijn hoofd, was altijd bezig of aan het plannen, voor mezelf of anderen. En dan dat huishouden er ook nog bij… Al vond ik een opgeruimd huis best fijn en zag het er toch redelijk presentabel uit… toch wist (weet) de kritisch stem van mijn moeder in me altijd nog iets te bedenken dat eigenlijk schoner zou moeten… En dus haastte ik me nog meer.
Woedend was ik toen ik in India was en in een cursus waarvoor ik nota bene betaalde, de opdracht kreeg om paden te gaan vegen en wc’s schoon te maken! Die paden aanvegen vond ik nog wel aardig maar wc’s schoonmaken! En dát terwijl ik voor die cursus betaalde!!
Pas veel later begreep ik het. De opdracht was om met bewustzijn naar je eigen reacties te kijken. Hoe boos en verontwaardigd je kon worden… terwijl – en dat viel me wel op – anderen dat helemaal niet zo hadden bij diezelfde taken. Hoeveel dit zei over je eigen geschiedenis, je voorkeuren en je oordelen. Hoeveel je hierdoor over jezelf kon leren. En hoe je het vaak afreageert op de ander, op de situatie…
Later zag ik eens een documentaire waarin mensen werkten in de hitte van India in een gaarkeuken. Boven de stoom van de dampende kookpotten, gaven zij echter aan, niet aan het koken te zijn, maar aan het ‘worshippen’, zij waren god aan het prijzen. Onbegrijpelijk was mijn eerste reactie. Tot ik het weer snapte… Mijn houding was bepalend. Toen ik leerde meer te ontspannen in wat ik deed, en met zachte aandacht bij al mijn weerzin en andere reacties te blijven, bleek ik de meest vreselijke klussen gewoon zonder moeite te kunnen doen. Het had niet zozeer te maken met de klus op zich, maar met de houding die ik ertegenover aannam!
Zo kan deze coronacrisis ons veel leren. Over onszelf. Zonder dat we er namen als meditatie, zenwalk of worshipping aan hoeven te geven. Zolang we maar bewust zien hoe we geneigd zijn ons vast te bijten in oude reactiepatronen en daarbij de situatie, de ander, anderen, de schuld gaan geven voor hoe we ons voelen.
Als we daarentegen onze eigen reactiepatronen gaan onderzoeken met wat zachte, vriendelijke aandacht, dan kan ons afreageren op die buitenwereld, wegvallen.
Dan maken we niet alleen ons huis schoon, maar ook ons innerlijk. En worden we een beetje zoals God, het goddelijke of hoe we het goede in onszelf ook willen noemen, het wellicht heeft bedoeld?
(Gepubliceerd op het blog van de Remonstranten Rotterdam, 4 mei 2020)